Een bezoek aan Benatek ( Benatky nad Jizerou.) Praag okt. 2005.
Praag, burcht en Moldau,
Mijn zoon Felix en ik namen een paar jaar geleden deel aan een georganiseerde busreis naar Praag. Het was prachtig, er waren allerlei excursies en bezoeken, maar wij lieten één dag dag het officiële reisprogram voor wat het was en reisden naar Benatek. Een bezoek aan Benatek was een wens die ik al jaren koesterde. Nu wilde ik de gelenheid benutten en Felix ging graag mee. Het kostte ons echter grote moeite om in het hotel de nodige informatie voor de busverbinding te verkrijgen, niemand had ooit van Benatek gehoord. Totdat dan: "Ach so, Sie wollen nach Benatkty." ( Benatek is Duits! Het ligt aan JIzera, Duits Iser!) Ja, inderdaad, daar wilden we heen. Waarom?
Op 4 februari 1600 vond hier een van de merkwaardigste en belangrijkste ontmoetingen plaats in de geschiedenis van de astronomie: Tycho Brahe ( 1546-1601) ontving Johannes Kepler (1571-1630) op Slot Benatek, 30 km noord-oostelijk van Praag, en bood hem een baan als assistent aan.
Merkwaardig is het feit dat beiden hoopten te kunnen profiteren van de kennis van de ander om hun eigen, tegenwoordig volkomen bizarre voorstelling van de kosmos te kunnen bewijzen, tegen de ideeën van de ander in.
Belangrijk voor de ontwikkeling van de astronomie was de ontmoeting, omdat Tycho Brahe de nauwkeurigste observaties ooit gedaan vóór de ontdekking van de kijker mede brengt en Johannes Kepler een wiskundig genie is, die op grond van deze observaties de banen van de planeten vast stelt. Met de gegevens van de observaties van Tycho Brahe zal Johannes Kepler ons een volkomen nieuwe kijk op de "kosmos" ( = zonnestelsel ) berekenen, tegen Tycho's opdracht in en tegen Keplers eigen oorspronkelijke overtuiging in.
Kepler
meende ontdekt te hebben hoe de banen van de planeten door de vijf gelijke, regelmatige
veelvlakken omgrensd worden. 
.
Die vijf regelmatige veelvlakken, de zogenaamde Platoonse veelvlakken, zaten volgens
Kepler, in elkaar genesteld als die Russische mamouschka's. De ene pop in de andere,
steeds kleinere. Zo had Kepler in een flits een verlichting gekregen tijdens een
wiskunde les, die tot deze voorstelling leidde! Hij zegt: "Van deze veelvlakken
zijn er precies vijf en vijf heb ik er nodig om de vijf planeten uit elkaar te
houden. Zo werkt God's denken!". Het is inderdaad een merkwaardig, meetkundig
gegeven, dat er precies vijf van die veel vlakken zijn en niet meer of minder.
Tycho's
concept was een tussenvorm tussen het geocentrisch en het heliocentrisch model.
De planeten (behalve de aarde) draaien allemaal om de zon en de zon draait om
de aarde met de maan. Natuurlijk had Copernicus een sprong naar voren gemaakt,
maar, dacht Tycho, daar was toch altijd nog de bijbel!
En hij hoopte dat Kepler bewijzen zou, dat in zijn stelsel de juiste voorstelling
ontdekt was. De sterrenkundige Owen Gingerich heeft het geluk gehad de Copernicus
uitgave die Tycho gebruikt heeft te ontdekken en achter in dat boek heeft Tycho
met tekening en woorden genoteerd hoe hij er in 1580 over dacht.
De een wist het nog beter dan de ander.
Kepler hoopte met Brahe's gegevens dat voor ons tegenwoordig krankjorum idee van zijn Mysterium Cosmograficum te bewijzen. Maar hij liet zich strikt en consequent alleen leiden door de notities van Brahe van de Marsposities en niet door zijn fantastische voorstellingen en al helemaal niet door Brahe's wensen. Volgens Immanuël Kant is Johannes Kepler daarom: "Der schärfste Denker der je geboren wurde". Zo is dit het begin van de moderne sterrenkunde. Er wordt in het vervolg van die ontmoeting afscheid genomen van de Middeleeuwen. Kepler ontdekt aan de hand van Brahes gegevens de eerste twee van zijn befaamde wetten, tegen zijn eigen overtuiging in, waarbij hij de tweede in feite voor de eerste ontdekte.
(Kepler's sferen: * Om de aarde heen een dodecaëder (twaalfvlak); de sfeer daaromheen is die van Mars ; * om Mars een tetraëder viervlak; de sfeer daaromheen is die van Jupiter ; * om Jupiter heen een kubus ; de sfeer daaromheen is die van Saturnus ; * In de baan van de aarde komt een isocaëder (twintigvlak), de sfeer van Venus is daarin een “ingeschreven” sfeer ; * een octaëder (achtvlak) ligt tenslotte tussen de “sferen” van Venus en Mercurius. De inval kreeg hij, zoals hijzelf noteert, op 19 juni 1595. Hij publiceert over zijn ontdekking zijn boek Mysterium Cosmograficum dat in 1596 verschijnt in Tübingen met medewerking van zijn leermeester Maestlin, hoogleraar wiskunde aldaar.)
.
.
Ik vond daar het opschrift: "1599 kaufte Kaiser Rudolf II. die gesamte Herrschaft.
Er bot dem dänischen Astronomen Tycho Brahe an, sich hier ein Observatorium einzurichten,
um nicht durch das geschäftige Treiben am Prager Hof gestört zu werden. Brahe
hielt sich vom August 1599 bis Juni 1600 in Benátky auf. Unter anderen Forschungen
bestimmte er die Lage der Stadt auf 14° 51’ 30’’ östlicher Länge und 50° 18’ 30’’
nördlicher Breite."
En op de plaats waar deze twee reuzen elkaar voor het eerst zagen stond ik dan. Ik wijs hier naar de door Tycho getrokken meridiaan voor Benatek, bij een renovatie ontdekt. Van hieruit gingen die twee afscheid nemen van de middeleeuwen, al wisten ze het toen, in 1600, zelf niet. Die andere eenzame peinzer aan het eind van de Middeleeuwen, Copernicus, was hun beider voorman. Beiden bezaten zijn "De Revolutionibus" die voor hen een bazuinstoot naar andere verten was.
Van boven uit de ramen van het kasteel, boven op deze heuvel op het linkse plaatje, keken Felix en ik precies in deze richting waar jij, lezer van al dit fraais, nu zit, hier naar je toe. Het was een prachtig uitzicht. En dan je voor te stellen, hoe eens Tycho Brahe aan het eind van zijn leven hier nog misschien één van zijn observaties gedaan heeft, die Kepler de weg naar zijn wetten wezen...
Tycho, aan het eind van zijn levenspad , koos toch voor Praag, waar de keizer zat, die vreemde Rudolf II, die de geschiedenis toen nodig had. Uiteindelijk werkten Brahe en Kepler in Praag een vol jaar samen, toen stierf Tycho Brahe en kwam Johannes Kepler, als Tycho's belangrijkste assistent, in het bezit van al de observaties van Tycho ( gedaan in Denemarken, om ff juist te zijn.)
Felix en ik moesten er wel zwaar betalen voor ons uitstapje van Praag naar Benatek. Want zo vlotjes als de reis náár Benatek verliep, zo moeizaam verliep de terugreis naar het hotel. We stonden twee en een half uur te wachten op de bus terug en uiteindelijk moesten we genoegen nemen met een bus naar een andere hoek van Praag. Gelukkig hielp een Nederlands sprekende Witrus ons, die een eigenaardig beroep uit oefende. Hij vertegenwoordigde "clubs" en dat waren geen voetbalclubs. Hij hielp ons op het eindpunt de weg naar het juiste Metrostation te vinden, wat maakte het ons uit wat voor "clubs" die man vertegenwoordigde.
Ik had al vaak een afbeelding van een standbeeld van Tycho Brahe en Johannes Kepler samen gezien. Niemand kon me zeggen waar het stond. Toen we Praag uitreden op weg naar huis, op het allerlaatste moment, zagen we nog net het indruwekkende beeld van de twee reuzen in de astronomie staan, boven op de berg tegenover de burcht van Praag die we van de andere kant elke dag gezien hadden.
Galileo ging 30 april 2007 naar ESTEC in Noordwijk.
Een plezierige en informatieve excursie.
.
Huub zit achter Manon te vertellen over het GPS systeem van zijn auto. Ik had
bij Huub in de auto gezeten en was perplex van de exakte aanwijzingen die het
systeem geeft. Het GPS-systeem ( Global Positioning System) dat nu over de hele
wereld gebruikt wordt, is Amerikaans en kan in tijden van crisis door se Amerkaanse
overheid voor burgergebruik onklaar gemaakt worden. Daarom wil de Europese Unie
een eigen burger-systeem, naam : Galileo. Laatste nieuws: het betreffende consortium
van bedrijven, dat het over een jaar of twee klaar moest hebben, heeft onderling
ruzie en nu wordt de hele boel vijf jaar vertraagd.
.
De rondleiding door
de controlehal viel wat kort uit, Alle spaceinstrumenten van de ESA worden hier
uitgetest in ruimten en onder omstandigheden, die met de condities waaronder ze
in de ruimte opereren moeten, overeen komen. Er zijn bijvoorbeeld grote trilbodems
waarop de trillingen en de druk bij lancering nagebootst worden. Een geweldig
vacuüm-vat behuisde net een automatische bevoorrader (Automated Transfer
Vehicle of ATV) voor het ISS. Behalve dat die ATV onbemand voorraden aan het ISS
aflevert, kan het ook het ISS weer in de oorspronkelijke baan terug "duwen",
als het ISS na een tijdje hoogte verloren heeft - wat voortdurend gebeurt. We
konden er net zo'n beetje inkijken en de ATV ontwaren. Ook dit project is achterop
geraakt. In tegenstelling tot de indruk die ons bij ESTEC gegeven werd, heb ik
achteraf gelezen, dat de betreffende ATV de eerste zal zijn, dit najaar, dat naar
de ISS gaat. Of het dan allemaal goed gaat is nog afwachten.
Ton wordt gecheckt als ruimtepiloot, kan hij tegen duizeligheid? Ook edy in de Gyroscoop. De rommel van een laatste crash van een ESA instrument ??:-) wil hij persoonlijk opruimen.
De Capsule van Joeri Gagarin, de eerste mens in de ruimte. Martien wist over de huid van de capsule interessant te vertellen. Het metaal is superlicht titanium dat bekleed wordt met een nanovezeltoestand waarvan ik naam en samenstelling vergeten ben. Als Martien me de gegevens geeft - of Huub misschien - zet ik het hierbij. In deze hoek van de Expo is het begin van het ruimtevaart-tijdperk bijeen gebracht. In een andere hoek: de maanlander met edy, die wel naar binnen zou willen. Martien in het hart van het ISS, de Zvezda (=ster). Dit deel van de ISS, net als de maanlander en de Russische Gagarin capsule zijn op ware grootte. Het eerst onderdeel van het ISS was de Zarya = zonsopkomst. De Amerikanen hadden het betaald, de Russen gebouwd. Door hun jarenlange ervaring met de Mir hadden de Russen op dit gebied een technische voorsprong. Het was een compensatie voor de nederlaag bij de run naar de maan, die de Amerikanen wonnen door de eerzucht van Kennedy en de kennis en bedrevenheid van Werner von Braun. Neil Armstrong als eerste mens op de maan. 20/07/1969 .
De Exporuimte van Estec geeft verhelderende info op alle gebied van de ruimtevaart. Als je de expositie hal betreedt krijg je eerst wat astronomische info. Onze gids, die daarover ook wat moest vertellen, wist er niet veel van. Verderop kwam hij beter tot zijn recht, toen het echt over de ruimtevaart ging.. Er is zo veel te zien, aan een uur heb je niet genoeg. Het is verhelderend de voorwerpen driedimensionaal te zien. Als je geen eigen gids kunt organiseren is er een "oorgids" te krijgen, een koptelefoon met uitleg. Ongeveer alle ESA ruimtesondes zijn hier te vinden, grootte schaal meestal 1 op 1. Voor kinderen is er de mogelijkheid van een soort speurtocht. We hebben verschillende gezinnen ijverig bezig gezien.
Verslag ledenbijeenkomst 7 januari 2005.
Op
deze leden bijeenkomst, 7 januari 2005, werden maar liefst 4 voordrachten gehouden.
Manon over haar geliefd Egypte, Hans over zijn Amerika reis langs allerlei observatoria
en telescopen, Ton raakte over de maan de tijd kwijt. Edy moest nog iets over
Huygens vertellen: het verhaal over die verbijsterend knappe prestatie van de
moderne ruimtevaart. De sonde Huygens op de rug van de moedersonde Cassini naar
Saturnus, daar losgekoppeld worden en dan in een glijvlucht van 3 weken naar Titan!!!
Een beetje veel van het goede als een overijverig mens zich niet aan de 25 minuten
houdt. Er was enig gemor aan het einde door mensen
die graag nog over andere zaken met elkaar gebakkeleid hadden en daarvoor geen
tijd vonden.. Het zou van nut zijn hieruit lering te treken voor een volgende
keer. ?
Excursie Galilei op 30 april 2005: Het Eurospace Centrum in Transinne en daarna Bouillon. Het meest indrukwekkend was de afmeting van het laadruim van de spaceshuttle. Die afmeting komt niet zo goed tot zijn recht hier op de foto. Als je het geweldige ding ziet, kun je je wel een voorstelling van de problemen maken. De Columbia verongelukte februari 2003. Dinsdagmiddag 26 juli 2005 heeft de NASA haar spaceshuttle programma weer opgepakt en vertrok de Discovery om half vijf onze tijd. Eigenlijk was er in Transinne verder niet zo veel te beleven: half ingegraven planeten van ons zonnestelsel,ik heb er maar geen foto van bij gevoegd.
on.
.Mooie
maquette Spaceshuttle op ware grootte!.
( Hier Martien in de Sterrenbode : ) Het meest spectaculaire deel van het bezoek was de Space Show waarin je je medespeler waande in een ruimteavontuur. Ook het zwarte gat met wormgat ontbrak niet. In het restaurant ter plaatse werd geluncht. 's Middags volgde een bezoek aan het historische kasteel van Bouillon. Onze gids Jan, afkomstig uit Maaseik, liet ons het kasteel werkelijk beleven. Van te voren hadden we nog een mooie vogelshow gezien. Ook voor degenen die dachten dat ze zoiets al eens eerder meegemaakt hadden was dit een aangename verassing, in één woord geweldig.Op een terrasje in Bouillon werd de excursie afgesloten, ook dit was goed besteed.( Zover Martien in de Sterrenbode,)ars bij Galileo.
.
.
.Bezoek aan Bouillon, het kasteel
van de "Heilige Houwdegen, Godfried = Godsvrede"! De vogelshow was machtig
en prachtig.
Kasteel Bouillon: machtig, . met een prachtige vogelshow:.Prachtige beesten in de mooiste show op dit gebied die ik ooit gezien heb.
..
.Een aangekleed drankje.
In 2006 gingen we samen met Vendelinus van het Europlanetarium in Genk op srap naar het Boerhave Museum in Leiden.
Zie Galileo 5.
Mijn Cassini-Huygens missie in Murska Sobota. 24 sept. 2005. Nederlands en Sloveens:
De NASA heeft een paar jaar geleden een PR amateur programma opgezet om de Cassini-Huygens missie bekend te maken: de zo genaamde Saturnus Observatie Campagne, SOC. De NASA vraagt van de "SOC members" de bereidheid om de peperdure missie onder de aandacht van het publiek te brengen. Ernest Hari in Murska Sobota, Slovenija is like me a member of SOC.
Ik heb er een PowerPoint presentatie over gemaakt met de nadruk op de spectaculaire landing van de Huygens-sonde op de Saturnus-maan Titan. In het Europlanetarium vertoonde ik die presentatie al voor twee groepen. Bij het Ockellarium in Sittard heb ik begin dit jaar de ruwe versie laten zien.
Het werd tijd verderop te gaan. Naar Slovenië! My story was English, the captions under the pictures were Slovene. Mijn verhaal ging in het Engels, maar de onderschriften bij de plaatjes waren Sloveens. De vertalingen van de 50 items waren van mijn lerares Metka Boon en van Ernest. Dat was een ingespannen stukje werk geweest, maanden van te voren, met telkens vragen en verbeteringen. .. . Spannende onderneming. Van Tony Dethier had ik nog wat technische achtergrond kennis verworven aangaande temperaturen van waterijs en smeltpunt van Methaan. Dit is de laatste maanden in de berichten over de Cassini-Huygens namelijk telkens de vraag geweest: is er nu wel of niet vloeibaar methaan op Titan. Maar zo heel lastig werd het niet in Sobota. En kijk eens na afloop!
Misija Cassini-Huygens in njen cilj TITAN ( Direct onder weer Nederlands!!)
.
.
Edy
Bevk je astronom, ki sodeluje v Nasini SOC kampanji in nam je tako med obiskom
v klubu PAC v Murski Soboti septembra postregel z izbranimi fotografijami, ki
sta jih naredili sondi Cassini in Huygens. Na predavanju smo lahko izvedeli marsikaj
o delovanju te sonde in smo se na lastne oci prepricali kakšen svet je tam. Znanstveniki,
ki delajo na tem projektu nam pošiljajo vsak dan nove in nove slike Titana in
seveda Saturna. Sonda je odkrila tudi mnogo majhnih lun, nakar se je tudi število
lun, ki krožijo okrog Saturna zvišalo na 49. Vsekakor pa še zdalec ni konec te
misije in se že v naprej lahko veselimo dodatnih informacij, ki bodo pritekale
vsak dan do nas in nam pomagale razumeti ta kompliciran sistem, ki ga ima Saturn
okrog sebe. Se že veselim...
Op 24 september 2005 verscheen ik met mijn PowerPoint in Murska Sobota, een klein plaatsje in de streek Prekmurje in Oost Slovenië. Ik had namelijk ontdekt dat ene Ernest Hari uit Slovenië ook lid van de SOC was, had hem gemaild en zo waren we tot deze onderneming gekomen. Prekmurje betekent over de Mur. Mura schijnt een welbekend stoffen en kleding merk te zijn. Ooit werkte in de betreffende fabriek 17000 mensen, nu nog 7000 met staatsondersteuning.
I took the picture of the observatory from Ernest senior Hari's ground. Great hospitality in Murska Sobota at the house of Ernest's parents. Eerst moet ik toch een woord zeggen over de gastvrije manier waarop Ernest ons de 24ste rondleidde in Murska Sobbota en 's middags onthaalde. Hij was die dag jarig en zijn moeder had een heerlijk maal bereid waar José en ik van mochten genieten. Daar leerden we vader, moeder en broer Peter kennen, die ons 's avonds zo van dienst was met zijn laptop bij de presentatie. De vereniging bouwt namelijk ook eigenhandig een observatorium, dat heet dan weer: Magašov Observatorium. Magašov = Hongaars en betekent hoog. Nu ja, "hoog" ? 343 m boven zeeniveau. Dat halen wij in Vaals ook, met een beetje springen! Ik heb er een foto van genomen vanaf de grond rond het boerderijtje dat Ernest's ouders daar hebben. Het observatorium ligt 12 km van Murska Sobota verwijderd. Het Observatorium heeft een koepel met een diameter van 4.0 m, door een motor aangedreven. Ik hoop er nog eens terug te komen, als het klaar is.
De presentatie 's avonds op 24 september 2005 was een ontspannen prettige ervaring met een aandachtig, geďnteresseerd publiek van ongeveer 40 man. Vooral de foto's door de Huygens genomen en nog meer de geluiden van de landing werden met ingehouden adem ontvangen. Mijn Engels commentaar werd zo nodig vertaald door een leraar Natuurkunde die 3 jaar in Engeland was geweest. De organisatie van de avond was eerste klas werk. De vereniging heet "Kmica", een woord dat in geen Sloveens woordenboek te vinden is, maar dat in het streekdialect van Prekmurje duisternis betekent. Deze betekenis werd me nu pas, 26 okt., toegemaild door Rok, de jongste toehoorder op die prachtige avond in Murska Sobota. Na mijn verhaal hadden we nog tijd om M 57 en M56 in Lyra op te zoeken, waarover Rok ( 15 jaar) info gaf. De observatie gebeurde overigens vanaf het balkon van het gebouw in het centrum van Murska Sobota en niet vanuit hun observatorium, dat 12 km verderop ligt.
Na afloop van mijn presentatie was er een glas wijn met snacks, maar interessanter was dat we vanaf het balkon van onze zaal de hemel in konden duiken. We observeerden de bolhoop M 56 in de Lier en M 57 in de Lier. M 57 is de bekende ring nevel op 2000ly tot 3000ly die tegenwoordig o.a. door Spitzer ( derde plaatje) uitgebreider bestudeerd kan worden. In het tweede en derde plaatje, beneden, staat toevallig in het zelfde beeldveld een sterrenstelsel op 200 miljoen lichtjaar afstand, rechts boven, rose. A double shell of burning Hydrogen and Helium around a non-fusing Carbon core is driving the outer layers of the star away, thus revealing a hotter star (the central star of the Planetary nebula). This hotter core then emits enough UV radiation to ionize what used to be the outer layers of the star.The central ring of the Ring Nebula is about one light-year across and 2,000 light-years away. However, galaxy IC 1296 much bigger and hence farther away ... about 200 million lj.
. 
.
Murska Sobota, een plaats in Slovenië in de streek Prekmurje ( = over de ( rivier) de Mur) ( Nederlands beneden!)
In the memberslist of the Saturn Observation Campaign I saw a certain Ernest Hari from Slovenija. I thought it interesting to contact him and I proposed to come to Murska Sobota, where he lives and where they have a big and good astronomy amateurclub. I was going to bring and show my Cassini-Huygens Powerpoint. I had it translated into Sloven half by my good teacher Metka Boon in Holland and half by Ernest (over Email) in Slovenija. That was a difficult achievement. So my talk in Slovenija went English, the captions under the pictures were Slovene.
Misija Cassini-Huygens in njen cilj TITAN To leto si bomo vsekakor zapomnili po tem, da je bilo na podrocju raziskovanja našega Osoncja dokaj pestro. Celoten cas in tudi pozornost je bila usmerjena na opazovanje in delovanje dveh ameriških roverjev na Marsu, Spirita in Oportunity. Vendar pa je tudi misija Cassini-Huygens, no najbolj njen eksperimentalni del požel dokaj slave v vseh medijih in v astronomskih krogih. Ne le to, da se je od te misije in njenih rezultatov dosti pricakovalo, ampak tudi to, da smo s tem da smo prebili Titanove oblake in se zavedli da je naše Osoncje zelo pestro in da je "doma" še dosti za raziskovati. Misija Cassini-Huygens, ki so jo pripravili in izstrelili daljnega 15. oktobra leta 1997, se je po dolgi poti in zahtevnih manevrih 1. julija 2004 vtirila v orbito okrog Saturna in zacela izvajati svoj dolg program raziskovanja tega lepega sistema. Naj povem še nekaj o Saturnu in njegovemu sistemu z obroci in lunami. Planet Saturn je za dosti ljudi najlepši planet, ki je v preteklosti imel zelo dosti oboževalcev. Že Galileo Galilei je v zecetku 17. stoletja usmeril svoj teleskop proti njemu in odkril da ima Saturn dve veliki spremljevalki, vendar je bilo vsem cudno, kako lahko kaj takega obstaja. Komaj leta 1656 je Christian Huygens dal pojasnilo, da je ta fenomen nic kaj drugega kot njegovi prstani. Leta 1675 je odkril Cassini 4000 km široko locnico v prstanih, ki jo danes poznamo kot Cassinijevo locnico. V drugi polovici dvajsetega stoletja pa je cloveštvo zacelo raziskovati naš Soncev sistem malo drugace. Mimo Saturna ali okrog njega so se v prejšnjem stoletju zvrstile mnoge misije. Tako je že leta 1979 mimo Saturna letel Pioneer 11 in nam poslal prve natancne slike tega planeta in njegovega sistema obrocev ter lun. Voyager 1 in 2, ki sta v letih 1980 in 1981 raziskovala naše velike spremljevalce v zunanjem delu našega Osoncja sta letela tudi mimo Saturna in nam tako posredovala še kaj zanimivega. Seveda pa so vse te misije bile namenjene tudi drugim planetom, zato pa se te sonde niso kaj dosti casa zadrževale v okolici Saturna. Na to smo mogli malo pocakati da so v letu 1997 koncno izstrelili sondo, ki je bila namenjena ravno Saturnu in seveda najvecji uganki, ki jo ima, Titanu. Leta 2004 se je sonda po dolgi poti 1. julija koncno vtirila v Saturnovo orbito in nam zacela posredovati podatke, slike, zvoke in še kaj od tega velikana. A vsi so pricakovali tisti 14. januar 2005, ko se je ves Svet uzrl v nebo v pricakovanju na šokantne novice, ki bi jih lahko prinesel pristajalni modul imenovan Huygens Probe, pritrjen na sondo, ki se je v jutranjih urah spušcal na površje njegove najvecje lune Titana. In bilo je tako. Slike, ki so v trenutku obkrožile svet so bile šokantne. Pod gostimi oblaki Titana se je skrival erodiran svet, ki ga je oblikoval metan, ki ga tam lahko najdemo v vseh agregatnih stanjih. Pa ne samo to: vulkani, tekoci metan, oblaki metana, led, jezera in še kaj so pricali na zelo burno zgodovino te lune. S tem, ko smo obiskali Titan se nam zdaj ponujajo vprašanja, ce bi bilo možno tam najti tudi kako obliko življenja, a so znanstveniki okrog tega malce zadržani. Vsekakor pa nam je svet Titana dal misliti, da naš planet ni edini, kjer se dogajajo spremembe, ampak se take spremembe lahko dogajajo tudi celo na lunah okrog drugih planetov. Seveda pa je to leto postreglo tudi z obiskom mojega dragega kolega in slovenskega rojaka Edyja Bevka iz Nizozemske v Sloveniji.
In MS leerde ik nog Rok (15) kennen. Hij stuurde me deze foto van Mars, die eind september immers zo dichtbij stond. Ik mailde terug dat Phobos veel dichter tegen Mars aan zat dan op zijn plaatje te zien was.
Wij, Galileo, mailden vervolgens onder elkaar heel wat af over de manen van Mars. Martien stuurde een plaatje van Starry Night dat bevestigde dat Phobos niet op de afstand kon zitten zoals het plaatje van Rok liet zien. ( Ik krijg Martien's foto niet compatibel voor de site! )
Rok schreef, een beetje verdedigend: over zijn Mars en "Phobos" plaatje: Hello! I made the photography, I've sent to you, by myself. That photography was enlarged. You can see the photography again but decreased. You can enlarge it by yourself. I observed it with telescope CELESTRON 70EQ - 900mm through the 10mm lence. I made the photography with digital camera in front of my house.
Ik antwoordde dat het ons om Phobos ging en dat Phobos niet zo dicht op Mars kon zitten en stuurde Martien's Starry Night picture. Rok antwoordde: Hello! Thank you for picture of Mars. I didn't know that Phobos is closer to Mars than Deimos. Yesterday we had good weather and I observed M31, Pleione, Mars and Polaris. We ate chestnuts and drank grapes juice. It was very nice. Bye, Rok
Leolama
gaf ons dit plaatje, eigenlijk een link naar een animatie, maar ook stil duidelijk
genoeg:
FEAR AND PANIC: The two moons of Mars, Phobos and Deimos (Greek for Fear and Panic), are easy to overlook. They're tiny, less than 22 km wide, dim and rarely seen through a telescope. Mars itself shines 242,000 times brighter than Phobos and 741,000 times brighter than Deimos. The two moons get lost in the glare. Nevertheless, it is possible, with effort, to photograph Phobos and Deimos. Amateur astronomer John Boudreau managed it on Nov. 4th: The animation spans two and a half hours from beginning to end. Says Boudreau: "Each frame is the result of a 2-minute exposure recorded at maximum gain for the moons, which greatly overexposed Mars, immediately followed by a 1-minute exposure at proper settings for Mars itself." De link: http://www.spaceweather.com/
(6 November 2005 gaf ik aan Jane van SOC over Murska Sobota nog dit verslagje: Hi Jane, I am not sure, if I have already sent you this story about my powerpoint journey to Murska Sobota. I cannot find the text in the "sent mails". I certainly made it, 'think I lost it somehow. If this is a second time the same story I apologize. So: Murska Sobota! (Only that name!) I saw in the memberlist of SOC that an Ernest Hari from Slovenija also takes part in our SOC. So we contacted, I had my Cassini-Huygens Powerpoint translated into Slovene and travelled from Maastricht southeast to MS. It was marvellous. I can't get the nick of that language, so I showed the slides with the Slovene captions and talked in the best of the English I have at my disposal. They had organised the meeting very well. A teacher of physics who had lived some three years in England was sitting besides me to translate when necessary. So once again I made that splendid journey in our Cassini-Huygens, split the Huygens from the Cassini, pushed it gently away and then leapt over into it and went down to Titan. We looked down on the landscape and I had the noise-animation taken with me on my memory stick. Their laptop and beamer worked very well. So it was an exciting landing: "Pufff" Only one of the two sound animations there are, you can load down. As a matter of fact that is just the wrong, the fake one ( if you understand what I mean). But I did not give attention to that fact. I always show many and many of these pictures, all the same, that the Huygens down on Titan sent up to Cassini and then Cassini to us, these pictures of that Titan landscape with the few icepebbels in front of your nose. There you have the idea, you are looking through the Huygens-window outside. You then can go with: "Now if there were some methane-rain, we would get drops on these pebbels, in the course of all that time, we are looking out, wouldn't we?" And so on, 50 items on my powerpoint. It was a splendid evening. Afterwards we had a telescope on the balcony. Saturn is not yet visible so we did some other sky gazing: M 57 and M 56. They are building there their own amateur observatory, 10 km away from that tiny city of Murska Sobota. I certainly will go back in January or so to gaze up to Saturn and tell the story once again. But then in German, as some of the visitors afterwards asked me. I thought I had sent you something like this? I have sent in the event report.)
22 oktober 2005
Huub Willems hield in Explorion, De Sterrenwacht
in Heerlerheide, een lezing over het gebruik van de computer in het algemeen en
voor sterrenkunde met webcam in het bijzonder. Interessant maar mij ontgaan de
technische details. Maar velen, beter onderlegden, waren erg verguld.
De Nacht van de Nachten 29 oktober 2005. Het wordt niet meer nacht en daartegen waren deze activiteiten bedoeld.
Wie waren er? Wie heb ik gezien ? Martien Jacobs, Ludy Jongen. Gere Stegermans, Joop Klaassen, Angelo natuurlijk, Jo Smeets, Joop Wiersma. Als er nog meer mensen zijn geweest dan hebben die zich goed verstopt. Ik had niet zoveel fiducie als de anderen en ben van Maastricht meteen doorgereden naar huis. De heren Servé Vaessen, Huub Willems en Math Rouschen werden geacht aanwezig te zijn in het Industrion. Ton
Terugkomend op je vraag: Er waren twee groepen. De eerste groep stond bij het Industrion. Wie daar precies was, weet ik niet. Huub in ieder geval en ik geloof dat Servé daar ook was. Voor de rest zal iemand die daar was je dat vast kunnen vertellen. Bij ons in Maastricht en Cadier en Keer waren een man of acht. Angelo.SsssS
Beste, In het Industrion waren we met 3 man: Servé, Math Rouschen en ik. Servé heeft een lezing gehouden in het Auditorium aldaar. Daar was behoorlijk wat publiek aanwezig, omdat daar ook de andere voordrachten gehouden werden. Ik had een demo van Starry Night voorbereid. Men had ons echter in een achteraf-zaaltje neergezet, buiten de loop van de mensen. Uiteindelijk heb ik één keer mijn verhaal kunnen houden voor een gezin van 3 personen plus nog een extra persoon. Ook hebben we onze telescopen buiten opgesteld, maar we hebben maar enkele minuten iets kunnen laten zien, vanwege het vrijwel gesloten wolkendek. Al met al een teleurstellende ervaring wat mij betreft. Groeten, Huub Willems
edy
Spitzer Space Telescoop
Op 12 November 2005 eindigde Drs Vincent Geers. zijn lezing in de "Sterrenwacht Schrieversheide" over de Spitzer Space Telescoop met dit plaatje:
.
A new image from NASA's Spitzer Space Telescope reveals billowing mountains of
dust ablaze with the fires of stellar youth. Vertaling: Een nieuwe afbeelding
van NASA's Spitzer onthult golvende bergen van stof vol gloed door de vuren van
sterren jeugd.
Voor mij hier en nu belangrijk/interessant: wat Spitzer vertelt over de Ringnevel, M57. Zie beneden bij Murska Sobota. Toen ik het APOD plaatje liet zien op onze laatste bijeenkomst in het Europlanetarium was er ongeloof bij oude rotten: zo heb ik die Ringnevel nooit gezien!
M57
oude beeld APOD 1995. .
.
beeld mei 2003 vóór Spitzer.
.Wat
zou Drs Geers nog kunnen toevoegen? 
.
Prachtige beelden geeft APOD van de laatste jaren van M 57 met de Spitzertelescoop,
vergelijking met oude beelden, eerste en tweede plaatje, laat zien wat Spizer
allemaal voor nieuwe details brengt. Ga naar APOD daar is dit beter te zien!
Samenvatting lezing Geers: Recent gepresenteerde waarnemingen van het licht van een planeet rond een andere ster dan onze Zon (exo-planeet) heeft definitief bevestigd wat we al lange tijd vermoedden en indirect bewijs voor hadden: planeetvorming vindt plaats op een grote schaal in ons eigen Melkweg. Met behulp van gevoelige infrarood satellieten en grote telescopen op aarde kunnen wij verschillende regionen in onze Melkweg bestuderen waar sterren en planeten op dit moment zich vormen, en waar wij hopelijk antwoorden kunnen vinden op vele vragen. Onder welke omstandigheden kan de vorming van een ster beginnen? Wat bepaalt hoe groot en heet een ster wordt? Vormen er zich altijd planeten rond nieuwe sterren en waarvan hangt dit af? Vormen er zich voornamelijk gasplaneten zoals Jupiter of zien wij ook aardachtige planeten zich vormen? Bevatten de stofwolken rond nieuwe sterren en exo-planeten ook de verrijkte elementen zoals koolstof en zuurstof welke nodig waren voor de vorming van leven op Aarde, en zo ja, waar komen die vandaan en hoeveel komen er uiteindelijk terecht op nieuwe planeten? De lezing begint met een beschrijving van ons huidige beeld van hoe sterren en planeten zich vormen, welke waarneemtechnieken wij gebruiken om dit te bestuderen, en welke modelberekeningen er bestaan om dit na te bootsen op de computer. In de context van recent verschenen resultaten van nieuwe faciliteiten zoals de Spitzer Space Telescope en nieuwe instrumenten op de Very Large Telescopes in Chili, worden enkele van de bovenstaande vragen besproken, toegespitst op Spitzer waarnemingen van protoplanetaire schijven rond jonge sterren.